Besluit  gemeenteraad

Regelgeving

Het decreet over het lokaal bestuur van 22 december 2017 en latere wijzigingen over het lokaal bestuur, artikelen 40 en 41 over de bevoegdheden van de gemeenteraad.

Het bestuursdecreet van 7 december 2018.

Het eredienstendecreet van 7 mei 2004, het decreet betreffende de materiële organisatie van de erkende erediensten. 

Bijlagen

Smalle versie kerkenbeleidsplan: identiek aan de uitgebreide versie, enkel de cultuurhistorische waarde per kerkgebouw is minder uitgebreid.

Uitgebreide versie kerkenbeleidsplan: identiek aan de smalle versie, enkel de cultuurhistorische waarde per kerkgebouw is uitgebreider.

Goedkeuring bisschop 18 maart 2025.

Kerkenbeleidsplan Deinze goedgekeurd door de gemeenteraad op 24 augustus 2017.

Kerkenbeleidsplan Nevele goedgekeurd door de gemeenteraad op 28 februari 2017 en 27 juni 2017.

Beslissing college van burgemeester en schepenen op 19 februari 2019 - behoud van bestaande kerkenbeleidsplannen.

Motivering

Het Eredienstendecreet van 7 mei 2004 bepaalt voor de 6 erkende erediensten (de rooms-katholieke, protestantse, Israëlitische, anglicaanse, orthodoxe en islamitische eredienst) de samenstelling, de bevoegdheden en de werking van het bestuur van de eredienst. Het decreet regelt o.a. ook de verplichtingen van de financierende overheid, het beheer van de goederen, het financieel beheer, de opmaak en indiening van de financiële documenten en het administratief toezicht. 

In Deinze is enkel de rooms-katholieke eredienst erkend.

Het Eredienstendecreet bepaalt dat elke gemeente vanaf 1 januari 2025 een kerkenbeleidsplan moet hebben.

Een kerkenbeleidsplan is een schriftelijk document dat de langetermijnvisie voor alle parochiekerken op het grondgebied van de gemeente bevat.

Het kerkenbeleidsplan bevat minstens:

• een beschrijving van de betrokken kerken, met hun cultuurhistorische waarde, hun beschermingsstatuut en hun bouwfysische toestand
• de informatie over de eigendomstoestand
• de situering van elke kerk in zijn ruimtelijke omgeving
• een beschrijving van het actuele gebruik en de actuele functie van de betrokken kerken
• een onderbouwde visie op het toekomstige gebruik en de toekomstige functie van de betrokken kerken, inclusief een plan van aanpak over de wijze waarop de toekomstige invulling (eredienst, valorisatie, medegebruik, neven- en herbestemming) kan worden gerealiseerd

Het ontwerp kerkenbeleidsplan dat ter goedkeuring voorligt, is een actualisatie en vervangt de twee bestaande kerkenbeleidsplannen:

• kerkenbeleidsplan Deinze zoals goedgekeurd door de gemeenteraad op 24 augustus 2017 (zie bijlage).
• kerkenplan Groot-Nevele zoals goedgekeurd door de gemeenteraad op 28 februari 2017 en 27 juni 2017 (zie bijlage) 

Het college van burgemeester en schepenen besliste vlak na de fusie, op 19 februari 2019, beide kerkenbeleidsplannen opgemaakt en goedgekeurd in 2017 te behouden, alsook de visie hierin opgenomen. Deze kerkenbeleidsplannen vormden de voorbije legislatuur de basis voor de herbestemming van de kerk van Poesele en de herbestemming van de kerk van Zeveren.

De meerjarenplannen van de kerkbesturen worden door de kerkbesturen dit voorjaar opgemaakt in overeenstemming met de toekomstige functie van het kerkgebouw opgenomen in het kerkenbeleidsplan. Het Eredienstendecreet bepaalt in artikel 33/2 dat het kerkenbeleidsplan niet ouder dan 6 maanden mag zijn wanneer het meerjarenplan van de verschillende kerkbesturen wordt ingediend.

Het ontwerp kerkenbeleidsplan dat nu voorligt, kwam tot stand in dialoog met alle betrokken partners:

• in eerste instantie de kerkbesturen zelf die eind 2023/voorjaar 2024 vanuit de parochieploeg in overleg met het centraal kerkbestuur werden bevraagd over het actuele gebruik, de actuele functie en de toekomstige functie van het kerkgebouw waarvoor zij verantwoordelijk zijn. 
• het centraal kerkbestuur
• de Heilige Maria Magdalenaparochie: parochieploeg en parochieraad 
• stadsbestuur 
• werkgroep met vertegenwoordigers van de kerkelijke besturen en het stadsbestuur. Deze werkgroep nam de coördinatie van de actualisatie van het kerkenbeleidsplan op zich en kwam op meerdere momenten samen (12 december 2023, 16 mei 2024, 10 oktober 2024 en 9 januari 2025).

Het ontwerp kerkenbeleidsplan werd ter goedkeuring voorgelegd aan de bisschop. Goedkeuring zie bijlage. 

Het kerkenbeleidsplan legt de toekomstvisie vast van elke parochiekerk binnen de gemeente/stad. In Deinze zijn er 19 kerken. 2 van de 19 kerken hebben ondertussen een nieuwe functie gekregen en zijn niet meer opgenomen in het kerkenbeleidsplan dat voorligt. 

• De kerk in deelgemeente Poesele is sinds 1 januari 2023 onttrokken aan de eredienst. Het Erfgoedcentrum het Land van Nevele is hier gehuisvest (rechterbeuk). De middenbeuk kan via de vzw Verenigingsleven Poesele gebruikt worden voor het organiseren van een culturele activiteit of evenement. In de linkerbeuk is er een permanente tentoonstelling in beheer van het Erfgoedcentrum het Land van Nevele.  
• De kerk in deelgemeente Zeveren wordt omgevormd tot dorpshuis. Op dit ogenblik is deze kerk nog niet onttrokken aan de eredienst. Na overleg met het bisdom wordt deze kerk door de bisschop onttrokken aan de eredienst wanneer de effectieve werken starten. 

Eenmaal goedgekeurd, zal dit gedragen kerkenbeleidsplan de vertrekbasis zijn voor de zoektocht naar een goede invulling. Voor toekomstige invullingen baseren we ons op de richtlijnen van de Vlaamse bisschoppen voor het gebruik van de parochiekerken:

• valorisatie: initiatieven die, met respect voor het normale gebruik van de parochiekerk, de betekenis van het kerkgebouw in al zijn aspecten kunnen versterken en bevorderen (religieuze en culturele, historische en kunsthistorische, architecturale en landschappelijke aspecten). Dit kan bijvoorbeeld een occasioneel en passend gebruik van het kerkgebouw voor kunsthistorische rondleidingen, concerten, voordrachten, conferenties of tijdelijke tentoonstellingen zijn. 
• medegebruik: de terbeschikkingstelling van het kerkgebouw voor religieuze activiteiten van andere katholieke of christelijke geloofsgemeenschappen. 
• nevenbestemming in tijd: multifunctioneel gebruik: het kerkgebouw kan in dit geval occasioneel, buiten de uren van de religieuze activiteiten, voor andere doeleinden of door andere instanties gebruikt worden. 
• nevenbestemming in ruimte: gedeeld gebruik: het kerkgebouw wordt architecturaal zodanig heringericht dat er een nieuwe en kleinere liturgische ruimte ontstaat, met daarnaast ruimte voor één of meerdere lokalen die, op permanente basis, een andere bestemming kunnen krijgen. 
• herbestemming: wanneer een parochiekerk niet meer voor religieuze activiteiten in aanmerking komt, kan zij definitief aan de eredienst onttrokken worden en een nieuwe functie krijgen. Daarvoor moet de voorgeschreven kerkrechtelijke procedure gevolgd worden. Alleen de bisschop kan beslissen om een parochiekerk definitief aan de eredienst te onttrekken. 

In het ontwerp kerkenbeleidsplan dat voorligt, worden:

• 8 van de 17 kerken behouden voor de eredienst: de dekenale kerk (Onze-Lieve-Vrouwkerk), Sint-Pauluskerk (Petegem), Sint-Amandus en Jobkerk (Astene), Sint-Blasius en Sint-Margrietkerk (Landegem), Sint-Mauritius en Gezellenkerk (Nevele), Sint-Petrus en Sint-Pauluskerk (Bachte-Maria-Leerne), Onze-Lieve-Vrouw en Sint-Jan-Baptistkerk (Bachte-Maria-Leerne) en Sint-Bartholomeuskerk (Vinkt). Valorisatie en medegebruik is mogelijk. 
• 9 van de 17 kerken op lange termijn niet behouden voor de eredienst. Voor deze kerken is naast valorisatie en medegebruik een nieuwe bestemming (neven- en/of herbestemming) mogelijk als een opportuniteit zich voordoet. Dit kan op korte, middellange of lange termijn. Zolang zich geen opportuniteit voordoet, wordt de kerk behouden voor de eredienst. Dit gaat om volgende kerken: Sint-Eligiuskerk (Vosselare), Sint-Niklaaskerk (Meigem), Sint-Radegundiskerk (Merendree), Sint-Agneskerk (Wontergem), Sint-Jan-Baptistkerk (Grammene), Sint-Martinus (Sint-Martens-Leerne), Sint-Martinus en Sint-Eutropiuskerk (Gottem), Sint-Petrus en Sint-Pauluskerk (Hansbeke) en Sint-Martinus en Sint-Antoniuskerk (Deinze)

Het kerkenbeleidsplan bevat de langetermijnvisie. De vertaalslag van het kerkenbeleidsplan voor de komende 6 jaar wordt meegenomen in het meerjarenplan van de stad 2026-2031. 

Financiële impact

Deze beslissing valt niet onder de visumplicht en heeft geen financiële gevolgen.